.png?auto=format "Centrum logo"){kind=logo}
Vitaminler Nasıl Çalışır?
Dr. Jeffrey Blumberg’in katkılarıyla
İster gece karanlığında görmemizi sağlamak1 isterse de cildimizi beslemek olsun,2 vitaminler yaşamı mümkün kılan fizyolojik süreçlerde bize yardımcı olurlar. Onları, düzgün bir şekilde işlev göstermemize, büyümemize ve gelişmemize yardımcı olan tam zamanlı bir yapım veya bakım ekibi olarak düşünün.
Vitaminler takım lideri olarak ön plana çıkmasa da, vücudumuz yerine getirmesi gereken çeşitli işleri onların yardımı olmadan yapamaz.
İdeal olarak, ihtiyacımız olan vitaminleri yediğimiz besinlerden alırız.2 Proteinler, karbohidratlar ve yağlar, enerji sağlamak ve vücut dokularını oluşturmak için vücutta diğer maddelerle kimyasal olarak birleşir. Belirli vitaminlerden üretilen enzimler, bu kimyasal reaksiyonları başlatır veya hızlandırır.3,4 Örneğin, B vitaminleri, yediğimiz besinlerden vücuda enerji aktarımına yardımcı olan aktif enzimlerin üretimine yardımcı olur.3
Suda ve Yağda Çözünen Vitaminler Arasındaki Farklar
Her vitaminin yerine getirmesi gereken farklı bir görevi vardır ancak vücudumuzdaki çeşitli biyolojik süreçleri düzenlemek için bir takım olarak da çalışırlar.5,6 Vitaminlerin vücut tarafından kullanım ve işlenme şekli onların kimyasal yapılarına bağlı olarak değişir. Vitaminler iki gruba ayrılır:
| Suda Çözünenler | Yağda Çözünenler |
|---|---|
| C ve B vitaminleri | A, D, E ve K Vitaminleri |
Suda çözünen vitaminler bağırsaklar tarafından emilir ve ihtiyaç duyulan belirli vücut dokularına kanımız yoluyla taşınır ancak ter ve idrarla kolayca kaybedilir. Bu nedenle, daha sık alınmaları gerekir.
Yağda çözünen vitaminlerin ise parçalanması uzun zaman alabilir ve vücutta daha uzun süre kalırlar. A ve D vitaminleri karaciğerde, E vitamini ise vücuttaki yağ dokularında depolanır.7,8
| Vitamin | İşlevi |
|---|---|
| A Vitamini | Sağlıklı dişler, kemikler, yumuşak doku, muköz membranlar ve derinin yapımına ve korunmasına yardımcı olur.7 |
| B6 Vitamini | Proteinlerin parçalanmasına, normal sinir fonksiyonunun korunmasına ve kırmızı kan hücrelerinin üretimine yardımcı olur.8 |
| B12 Vitamini | Metabolizma için zorunludur. Ayrıca kırmızı kan hücrelerinin yapımına yardımcı olur ve merkezi sinir sistemini korur.8 |
| C Vitamini | Diş ve diş etlerinin sağlığını geliştirmenin yanı sıra yara iyileşmesini de destekler.8 |
| D Vitamini | Sağlıklı dişler ve kemikler için önemli olan kalsiyumun vücutta emilimine yardımcı olur. Aynı zamanda kandaki uygun kalsiyum ve fosfor düzeylerinin sürdürülmesine yardım eder.7 |
| E Vitamini | Kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol oynayan bir antioksidandır.7 |
| K Vitamini | Kanın normal pıhtılaşması için gereklidir. Bazı çalışmalar K vitamininin yaşlılarda kemik sağlığının korunmasına yardımcı olduğunu ileri sürmektedir.7 |
| Biotin | Proteinlerin ve karbohidratların metabolizması ve hormonların ve kolesterolün üretimi için gereklidir.8 |
| Niasin | Deri ve sinirlerin sağlığının korunmasına yardımcı olur. Ayrıca, sağlıklı kolesterol seviyelerinin sürdürülmesine de yardım eder.8 |
| Folat | Kırmızı kan hücrelerinin yapımına yardımcı olmak için B12 vitamini ile birlikte çalışır. Doku gelişimini ve hücre fonksiyonunu kontrol eden DNA'nın üretimi için de gereklidir.8 |
| Pantotenik asit (B5) | Besin metabolizması için gereklidir. Ayrıca hormonların ve kolesterolün üretiminde rol oynar.8 |
| Riboflavin (B2) | Diğer B vitaminleri ile birlikte işlev gösterir. Vücudun büyümesi ve kırmızı kan hücrelerinin üretimi için önemlidir.8 |
| Tiamin (B1) | Vücuttaki hücrelerin karbohidratları enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Aynı zamanda kalbin işlevi ve sağlıklı sinir hücreleri için de gereklidir.8 |
Multivitamin Ne Zaman Alınmalı?
Beslenme takviyeleri hiçbir zaman sağlıklı beslenmenin yerine geçmemelidir fakat mineraller içeren tipik bir multivitamin takviyesi, gerekli olan besin maddesi miktarları ile pek çoğumuzun günlük hayatımızda aldığı olağan miktarlar arasındaki farkları kapatmaya büyük ölçüde yardımcı olabilir.
Beslenmenizden her gün ihtiyacınız olan tüm temel vitaminleri alıp almadığınızdan emin değilseniz, bir beslenme uzmanına veya doktorunuza danışın ve günlük multivitamin almanın ilave faydaları üzerinde düşünün.
